Οι νέες ρυθμίσεις για τα φαρμακεία

TA ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ «ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ» ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ ΤΩΝ ΜΗΣΥΦΑ ΕΚΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΩΝ (ΕΑΝ ΕΠΙΣΥΜΒΟΥΝ).
ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΚΡΙΣΕΙΣ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
_________________
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Ο κόσμος πιστεύει ότι με την επικείμενη παρέμβαση και τροποποίηση στο «ιδιοκτησιακό» καθεστώς των φαρμακείων, θα μπορεί ο οποιοσδήποτε Έλληνας ή αλλοδαπός «κεφαλαιούχος», ΜΗ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ, να ανοίξει οπουδήποτε και οποτεδήποτε φαρμακείο ή αλυσίδες φαρμακείων.
ΛΑΘΟΣ!!!
Αυτό θα συνέβαινε εάν, παράλληλα με το υπό νομοθέτηση δικαίωμα να ιδρύουν φαρμακεία, καταργούντο ταυτόχρονα και τα ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΟΡΙΑ, που ωστόσο δεν αφορούν, ούτε σχετίζονται με το «ιδιοκτησιακό».
Τα πληθυσμιακά όρια δεν καταργούνται. Αντίθετα, στην Εργαλειοθήκη Ι του ΟΟΣΑ, στην οποία παραπέμπει η απόφαση της Συνόδου Κορυφής, προτείνεται η διατήρησή τους, ενώ και το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όπως και στο Σ.τ.Ε., έχουν κρίνει ότι ο περιορισμός των πληθυσμιακών ορίων είναι νόμιμος και συμβατός με το Κοινοτικό Δίκαιο.
Επομένως η ίδρυση νέων φαρμακείων θα γίνεται με τον τρόπο που γνωρίζουμε και ισχύει σήμερα. Αλλαγές θα υπάρξουν μόνο σε σχέση με το ποιος θα έχει την κυριότητα του φαρμακείου: Φαρμακοποιός ή κεφαλαιούχος μη φαρμακοποιός ή και οι δυο μαζί, υπό εταιρική μορφή.
Ειδικότερα και προκαταρκτικά:
ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ:
1. ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ. Κατά την κείμενη νομοθεσία, ιδιοκτήτης φαρμακείου μπορεί να είναι μόνο πτυχιούχος φαρμακοποιός ελληνικής ή Φαρμακευτικής Σχολής του εξωτερικού, που έχει αναγνωρισθεί το δίπλωμά του και έχει λάβει άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος στην Ελλάδα (άρθρο 1 παρ.2 Ν.1963/91, άρθρο 36 παρ.1 Ν.3918/2011).
Ο ιδιοκτήτης αδειούχος φαρμακοποιός μπορεί να συνεταιρίζεται, είτε με άλλον αδειούχο φαρμακοποιό, συστεγάζοντας τα φαρμακεία τους (άρθρο 12 Ν.5607/1932), είτε με άλλον φαρμακοποιό, ως απλό εταίρο (άρθρο 17 Ν. 5607/1932), είτε με συγγενή του μέχρι β’ βαθμού (άρθρο 17 Ν.5607/32), συστήνοντας, στην πρώτη περίπτωση, αποκλειστικά ομόρρυθμη εταιρεία, και στη δεύτερη περίπτωση, ομόρρυθμη ή ετερόρρυθμη εταιρεία, κατά τη διακριτική ευχέρεια των εταίρων.
Αυτή την έννοια, έκταση και περιεχόμενο έχει το «ιδιοκτησιακό» καθεστώς των φαρμακείων, όπως το γνωρίζουμε μέχρι σήμερα.
2. ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΟΡΙΑ. Κατά την κείμενη νομοθεσία (άρθρο 36 παρ.1 και 3 Ν.3918/2011), ο φαρμακοποιός μπορεί να ιδρύει φαρμακείο, χωρίς κανένα περιορισμό, πλην των σχετικών με τα πληθυσμιακά όρια (1/1000). Δεν είναι επιτρεπτή επομένως η ίδρυση νέων φαρμακείων καθ’ υπέρβαση των πληθυσμιακών ορίων.
Οι δυο παραπάνω έννοιες (ιδιοκτησιακό – πληθυσμιακά όρια) είναι ανεξάρτητες η μία από την άλλη και έχουν διαφορετικό περιεχόμενο, ωστόσο η δεύτερη επηρεάζει δραματικά την πρώτη γιατί περιορίζει αισθητά την έκτασή της.
Οι επικείμενες τροποποιήσεις στο ιδιοκτησιακό (κατά τις διαφαινόμενες προθέσεις) θα δημιουργήσουν την εξής εικόνα.
Απλά παραδείγματα στην πράξη:
α. Έλληνας ή ξένος «κεφαλαιούχος», μη φαρμακοποιός, θα δύναται να ιδρύει φαρμακείο ή περισσότερα φαρμακεία (αλυσίδες) και να γίνεται «αδειούχος» ιδιοκτήτης αυτών, προσλαμβάνοντας για τη λειτουργία τους έμμισθους υπεύθυνους φαρμακοποιούς.
Οι αιτήσεις για ίδρυση νέων φαρμακείων θα υποβάλλονται από τους παραπάνω δυο φορές τον χρόνο (εφόσον διατηρηθεί η ισχύς της διάταξης αυτής) και κατ’ αρχήν για την κάλυψη κενών θέσεων, εφόσον θα το επιτρέπουν τα πληθυσμιακά όρια (αναλογία 1/1000).
Επειδή ωστόσο οι κενές θέσεις σε περιοχές (Δημοτικές Ενότητες, Δημοτικές Κοινότητες κ.λπ.) με εμπορικό ενδιαφέρον έχουν καλυφθεί, στο σύνολό τους σχεδόν, τα τρία τελευταία χρόνια, εκτιμώ βάσιμα ότι ο ενδιαφερόμενος «κεφαλαιούχος» δεν θα σταθεί στην ουρά για τυχόν λήψη άδειας ιδρύσεως φαρμακείου σε κενή θέση δυο φορές το χρόνο.
Επομένως, η βασική και αναγκαία επιλογή του θα είναι να ΑΓΟΡΑΣΕΙ: είτε υφιστάμενη επιχείρηση φαρμακείου (συστέγαση-αποσυστέγαση), είτε «σκέτη» άδεια ιδρύσεως από φαρμακοποιό, που παραιτείται από αυτή για οποιονδήποτε λόγο ή λόγω συνταξιοδότησής του (άρθρο 36 παρ. 6 Ν. 3918/2011, το οποίο επικαλύπτει και το άρθρο 7 Ν. 1963/1991), αλλά και πάλι μέσω συστέγασης-αποσυστέγασης.
Να λοιπόν, αν νομοθετηθεί η σχετική ρύθμιση, και κάτι θετικό. Η αξία των προς πώληση επιχειρήσεων φαρμακείων ή αδειών θα αυξηθεί τόσο σημαντικά, όσο σημαντική θα είναι και η αντίστοιχη ζήτηση εισόδου στον κλάδο από επίδοξους επενδυτές-κεφαλαιούχους μη φαρμακοποιούς (νόμος προσφοράς – ζήτησης).
β. Έλληνας ή ξένος «κεφαλαιούχος», μη φαρμακοποιός, θα δύναται να συνεταιρίζεται με Έλληνα αδειούχο φαρμακοποιό. Η λειτουργία του φαρμακείου θα γίνεται υπό την ευθύνη του φαρμακοποιού, η δε συμμετοχή του κάθε μέρους στο κεφάλαιο της εταιρείας θα είναι ελεύθερη, εκτός αν τροποποιηθεί η υφιστάμενη ρύθμιση και τεθούν περιορισμοί ως προς τα εταιρικά ποσοστά. Θα πρόκειται στην περίπτωση αυτή είτε για εταιρεία συστεγασμένων φαρμακείων (άρθρο 12 Ν. 5607/1932) είτε για εταιρεία ενός αδειούχου με έναν απλό εταίρο (άρθρο 17 Ν. 5607/1932).
Εκτιμώ από εμπειρία ότι οι ξένοι «κεφαλαιούχοι» προκρίνουν συνήθως την κατά ποσοστό 100% ιδιοκτησία και εναλλακτικά την πλειοψηφία στο μετοχικό κεφάλαιο.
Ωστόσο, δεν αποκλείω την περίπτωση να επιδιώξουν την εταιρική σχέση με τον έλληνα φαρμακοποιό, απλά και μόνο για να του δώσουν επιπλέον οικονομικό κίνητρο (πέραν του μισθού) για την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία και κερδοφορία της επιχείρησης, που θα είναι και προς το δικό τους συμφέρον.
Τέλος, είναι ιδιαίτερα πιθανόν, αν όχι βέβαιο, ότι η ανατροπή στο «ιδιοκτησιακό» θα επιφέρει και ανατροπή στους εταιρικούς τύπους που θα εκμεταλλεύονται επιχειρήσεις φαρμακείων για περισσότερη επιχειρηματική ευελιξία. Σήμερα τα εταιρικά φαρμακεία λειτουργούν, όπως είπαμε, υπό μορφή ομορρύθμου ή ετερορρύθμου εταιρείας. Στο νέο περιβάλλον μπορεί η εκμετάλλευσή τους να γίνεται και από Ανώνυμες Εταιρείες (Α.Ε.) ή Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.)

Χ.ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ